Hashimoto hastalığı nedir ve nedenleri nelerdir?
“Hashimoto hastalığı” adı, 1912’de bu hastalığın 4 vakasını tanımlayan Japon cerrah Dr. Hakaru Hashimoto’nun adından gelmektedir. Hashimoto hastalığı veya kronik lenfositik tiroidit, otoimmün bir hastalıktır. Normal şartlar altında bağışıklık sistemi vücudu enfeksiyonlardan korur. Ancak bu durumda, bağışıklık sisteminin yanlış uyarılması nedeniyle, tiroid bezine karşı antikor oluşumu. Bu, kronik ağrısız tiroidite (tiroid bezinin iltihabı) neden olur, yavaş yavaş (yıllar içinde) bu bezi tahrip eder ve hormon üretiminin baskılanmasına yol açar.
Hashimoto hastalığı ne kadar yaygındır?
Hipotiroidizm (hipotiroidizm), yetişkin kadınların yaklaşık %5’ini ve erkeklerin yaklaşık %1’ini etkileyen en yaygın tiroid bozukluğu iken, Hashimoto hastalığı hipotiroidizmin en yaygın nedenidir. Hashimoto hastalığının görülme sıklığı yaşla birlikte artsa da (özellikle 60 yaş üstü kişilerde), hastalık gençlerde ve çocuklarda, sıklıkla aile bireylerinde de görülmektedir. Bu hastalık, diğer otoimmün hastalıkları olan hastalarda da (örn. tip 1 diyabet, çölyak hastalığı, romatoid artrit, vitiligo, Addison-Birmer anemisi) daha yaygındır.
Hashimoto hastalığının belirtileri nelerdir?
Hashimoto hastalığının seyri çok çeşitli olabilir. Kural olarak, semptomlar lokal olarak bölünebilir (tiroid bezinin büyüklüğü ile ilgili) ve ayrıca tiroid hormonlarının eksikliği ile ilişkili olabilir
Hastalığın başlangıcında tiroid bezi büyüyebilir (guatr). Şu anda Hashimoto hastalığı, guatrın en yaygın nedenlerinden biridir. Hastalığın ilerlemesi sürecinde, tiroid bezi küçülür ve küçülür ve nodüller görünebilir (daha fazla: tiroid bezinin düğümleri ). Kronik lenfositik inflamasyon genellikle tiroid bezinde boyun ağrısına neden olmaz.
Hipotiroidizmi gösteren ana semptomlar şunlardır:
- Sürekli soğuk hissi,
- Yorgunluk / uyuşukluk,
- Depresyon,
- Hafıza bozukluğu,
- Kilo almak,
- Daha az sıklıkta dışkı / kabızlık,
- Yavaş kalp hızı, düşük tansiyon,
- Soyma epidermisi olan kuru, soluk cilt, kuru saç,
- Adet bozuklukları, kısırlık.
Laboratuvar testleri yüksek kolesterol ve anemiyi tespit edebilir.
Tiroid bezi yavaş yavaş parçalandıkça ve tiroid hormonlarının üretimi azaldıkça semptomlar yavaş yavaş (yıllar içinde) gelişir; ayrıca hafiften çok şiddetliye kadar değişen şiddette olabilirler. Semptomların yoğunluğu öncelikle hipotiroidizmin süresine ve hormonal yetmezliğin derecesine bağlıdır. Kural olarak, hipotiroidizm ne kadar uzun sürer ve ne kadar şiddetli olursa, ona eşlik eden semptomlar o kadar derin olur. Şiddetli hipotiroidizmin sonuçları arasında kalp hastalığı, kısırlık ve çok ciddi vakalarda koma bile olabilir. Öte yandan, gizli (gizli) hipotiroidizmi olan kişiler bu semptomların hiçbirini fark etmeyebilir; Bu durumda, hastalık sadece hormonal testler temelinde tespit edilebilir.
Hashimoto hastalığının belirtileri varsa ne yapmalısınız?
Hipotiroidizm belirtileriniz varsa, bir tıbbi muayeneden sonra (tıbbi öykü ve muayeneden sonra) tiroid uyarıcı hormon (TSH) düzeyini belirleme ihtiyacına karar veren bir aile doktoruna danışmalısınız. Ailesinde Hashimoto hastalığı öyküsü olan ve diğer otoimmün hastalıkları olan kişilerde de periyodik TSH takibi yapılmalıdır. Bu durum hem anne hem de fetüs için çok zararlı olduğundan, özellikle gebelik planlayan kadınlarda hipotiroidi tanısı koymak önemlidir (bkz: Gebelikte hipotiroidi). Bu nedenle birçok uzman, hamilelik planlayan her kadında TSH seviyesinin ölçülmesini önermektedir.
Bir doktor Hashimoto hastalığını nasıl teşhis eder?
Hipotiroidizmin doğrulanması, hormon düzeylerinin incelenmesini gerektirir. Tiroid fonksiyonunu değerlendiren bir ön test (kandaki TSH seviyesini belirleyen) bir aile doktoru tarafından reçete edilebilir. Test sonucu anormallikler içeriyorsa (normalin üst sınırının üzerinde), serbest tiroksin (FT4) konsantrasyonunun belirlenmesi gerekir. Açık (açık) hipotiroidizm, yüksek bir TSH düzeyine FT4 düzeylerinde bir azalma eşlik ediyorsa teşhis edilir. Gizli (subklinik) hipotiroidizm, yüksek TSH seviyelerine normal FT4 seviyeleri eşlik ettiğinde teşhis edilir.
Hipotiroidizm teşhisi konulursa, doktor nedenini belirlemelidir.
- Tiroid bezinin ultrasonu – Hashimoto hastalığında tiroid bezinde bir azalma (veya artış) ve / veya ekojenitesinde bir azalma var,
- Özellikle tiroperoksidaz (ATPO) veya tiroglobuline (anti-TG) karşı serum antitiroid antikorlarının belirlenmesi – artan ATPO konsantrasyonu Hashimoto hastalığının özelliğidir.
Hashimoto hastalığının tedavileri nelerdir?
Ne yazık ki, kronik lenfositik inflamasyon için tiroid bezinin yıkımını durduracak etkili bir tedavi yoktur, bu nedenle Hashimoto hastalığının tedavisi hipotiroidizmin tedavisini, yani eksik tiroid hormonlarının değiştirilmesini içerir. Sentetik olarak üretilen levotiroksin, tiroid hormonu ile aynıdır ve aynı etkiye sahiptir. Etkileri farklı olabilen birçok levotiroksin ilacı vardır, bu nedenle her zaman aynı ilacı almak en iyisidir. Eksik tiroid hormonlarının düzenli olarak yerine konması, TSH konsantrasyonlarının normalleşmesine ve normal vücut fonksiyonuna dönüşe yol açar. Çoğu hasta ayaktan tedavi edilebilir. Şiddetli hipotiroidizmi veya ciddi komorbiditeleri (kalp hastalığı gibi) olan kişilerin başlangıçta yatarak tedaviye ihtiyacı olabilir.
Levotiroksin düzenli olarak, tercihen aynı saatte, genellikle sabahları, her zaman aç karnına, yemeklerden yaklaşık 30-60 dakika önce alınmalıdır. Doktor, hipotiroidizm ve komorbiditelerin derecesine bağlı olarak, her hasta için ilacın başlangıç dozunu ayrı ayrı belirler. Gizli hipotiroidiyi tedavi etme kararı her hasta için ayrı ayrı verilir. Daha sonra doktor, TSH konsantrasyonunu belirlemek için bir kontrol testi yapar ve sonucuna göre ilacın dozunu ayarlar. TSH tayini gününde hasta testten önce levotiroksin almamalıdır (ilaç kan örneği alındıktan sonra alınmalıdır). Başlangıçta daha sık TSH izlemesi gerekebilir (yaklaşık her 6-12 haftada bir), hipotiroidizmin düzeltilmesinden sonra ise TSH izlemesi daha az sıklıkta (6-12 ayda bir) yapılabilir.
Hashimoto hastalığı tamamen tedavi edilebilir mi?
Hashimoto hastalığı ve hipotiroidizmi olan hastalar için, yaşam boyunca uzun süreli levotiroksin kullanımı zorunludur, bu tamamen tedavi edilemez olsa da sağlığı geri kazandırır.
Hashimoto hastalığı tedavisinden sonra ne yapılmalı?
Hashimoto hastalığı olan hastalarda hipotiroidi gelişirse ömür boyu tedavi uygulanır. Otoimmün hastalığı teşhisi konan kişiler de başka bir otoimmün hastalık geliştirme riski altındadır, bu nedenle Hashimoto hastalığı olan hastaların diğer otoimmün hastalıklar (örneğin çölyak hastalığı, adrenal yetmezlik) için periyodik olarak izlenmesi gerekebilir.
Hashimoto hastalığına yakalanmamak için ne yapabilirim?
Tiroid bezinin otoimmün hastalıkları (örn. Graves-Bazedow hastalığı, Hashimoto hastalığı) genetik olarak belirlenir. Ağır bir aile geçmişi olan kişilerin genetik yatkınlığı üzerinde hiçbir etkimiz yok. Ailesinde otoimmün tiroid hastalığı öyküsü olan kişiler, doktorlarına hastalığın gelişimini etkileyebilecek ilaçları almamalarını söylemelidir. Bu hastalar ayrıca hipotiroidiyi mümkün olan en kısa sürede teşhis etmek ve ciddi semptomların gelişmesini önlemek için TSH seviyeleri için periyodik olarak izlenmelidir.
